donderdag 31 augustus 2017

De Zweedse scheren, maandag 7 augustus

We hebben onze noordelijkste bestemming in Strömstad bereikt en zoeken onze weg tussen de scheren zuidwaarts. Als ik uitzoom zie ik dat we op nagenoeg gelijke noorderbreedte als Stockholm en Talinn zitten. Toch wel apart. 
We ervaren wel de wind maar niet de bijbehorende golven als we tussen de rotseilanden vertrekken. De dag begint met ZW 5-6 bft, vlagen 28 knopen. Na het middaguur gaat de wind afnemen. Ideaal om tussen de scheren toch vordering naar het zuiden te kunnen maken.
Tijdens het palaver hebben we nauwkeurig de route op de papieren kaart met een highlighter gemarkeerd.

Op het traject naar Fjällbacka zijn 2 meer open stukken, van elk een kleine 2 mijl. Even doorbijten dan. Het regent af en toe, maar de natuur blijft mooi. Vooral het hele smalle stuk door Havstenssund. Een dorpje, steigers, vissersschepen, en 2 rotswanden waar we tussendoor moeten.


We komen langs verscheidene mooie ankerplekken. Jules en Sivy zijn vandaag bemanning bij de Zeester. Het is een stuk stiller aan boord, maar wij hebben wel meer Vispgrädde (slagroom) voor de warme chocomel.

Onderweg langs Grebbestad ligt een tweemaster ernstig schuin. Vastgelopen op de ondiepte ten zuiden van een rots.
Goed bijhouden waar je zit is geen overbodige luxe. De kaartplotter is zeer welkom. Op de papieren kaart navigeren is dan een stuk lastiger omdat de eilandjes erg op elkaar lijken.
Voor Fjällbacka ligt een mooi Engels mega-zeiljacht voor anker. De hoge rots Vetteberget op de achtergrond. Het kerkje aan bakboord achter de houten huisjes. Tja, niet voor niets is deze locatie gekozen voor de thrillerseries van schrijfster Camilla Läckberg. en nu in de wereld bekend van tv. En wij zijn weer terug van weggeweest.

Het regent bij aankomst. What's new?! 
We tanken, met een paraplu boven de opening om de enkele druppels van de laatste bui op te vangen.
Ben komt naar de tanksteiger gewandeld. "Ik heb een kokende startaccu." De rotte eieren lucht aan boord gaf geen twijfel voor de diagnose. Onderweg had Ben de accu al afgekoppeld en buiten aan dek gezet. Ontploffingsgevaar. 
De watersportzaak was al dicht. Morgen om 09.00 uur gaat Ben voor de deur klaar zitten om een accu te scoren, direct te plaatsen en mee door naar Marstrand.
In de regen gaan we bij de jonge havenmeester afrekenen en ook voor 1 nachtje staat hij erop voor iedere boot een sticker uit te draaien. Hij opent hiervoor het houten hokje waar de betaalautomaat is ingebouwd en verdwijnt aan de achterzijde van het apparaat. Dit lijkt echt een verborgen camera actie met zo'n mannetje achter 't apparaat terwijl jij aan de voorzijde je betaling probeert te regelen. 
Na lange tijd komt hij tevoorschijn met een halve rol stickers, ook aparte voor de afgenomen elektriciteit. 

Door het omvaren lopen we 2 daagjes achter op het totale vaarschema. De windvoorspelling voor komende 2 dagen doet ons besluiten door te varen naar Marstrand en de extra dag in Fjällbacka over te slaan, hoe zeer ons dat ook spijt. Maar er zijn hier sowieso zoveel mooie plekken. Het wordt een rustige vaardag, eerst tussen de scheren, door de Hamburgsund, en daarna een lange stretch buiten om. 

Behalve voor de 3 Hallberg Rassy's die halverwege hun geboorteplaats bezoeken Ellös bij Orust.
De bouwhal is dicht wegens vakantie, maar de bijgelegen winkel Is open. De ontvangst is hartelijk. In Marstrand zie ik later 3 nieuwe Hallberg-blauwe caps met bekende logo. 
Wij ervaren op zee dikke stroom tegen van 2 knopen. T valt niet mee als je beseft dat dit niets met eb en vloed te maken heeft en dus niet minder wordt na een paar uur en vervolgens mee zou gaan lopen. Het is wat het is. We snijden de laatste 5 mijl naar Marstrand af via de scheren, waar veel minder stroom tegen staat.
Op zee waren de spinnakers te voorschijn gekomen. De variabele wind is licht en komt even uit de goede hoek. Jules en ik zijn in de kuip als we Le Tournesol rondjes zien maken met spi op. "Uh, dat lijkt als "uit t roer lopen"  maar dat kan niet bij deze wind". Achteraf horen we t hele verhaal en is best hilarisch. Rob was namelijk bezig met een reddingsactie van de drone, die na opnames van de spi terugkeerde naar z'n oorspronkelijke plaats en dat was ondertussen niet meer de boot, maar open zee. Het is nog niet zo simpel op zee te zeilen én het nieuwste technische Drone-snufje te besturen.

Marstrand is een geliefde watersportplaats, overal steigers, huizen aan het water (inclusief mijn heksenhuis), boten en winkeltjes op het eiland Marstrandsön. De vergelijking met Cowes op de Solent gaat wel op, al is het geheel hier compacter en heeft minder te leiden gehad onder de crisisjaren. Er liggen een 9-tal RC44-ers voor de Marstrand World Championship. Super racy!

Omdat het seizoen hier al voorbij is, was t mogelijk een hele steiger voor ons te reserveren. We leggen stuk voor stuk aan door eerst naar de steiger te varen, twee lijnen vast te laten maken door de hulphandjes en de pick-up lijn mee naar voren te nemen om de boot te fixeren. Het uiteinde van de lijn ligt stevig verankerd halverwege het straatje. 
Tja, en wat kan er dan misgaan: die lijn in de schroef ! Het is zaak je schroef niet in z'n werk te hebben bij de laatste manoeuvres. Het is toch 1 in de vloot gelukt de lijn verstrikt te krijgen. Maar met het perfecte brede borrelsteigerdeel tussen de Tranquillizer en Pau Hana én droog weer in de avond ligt de prioriteit op het houden van de borrel en morgen de lijn uit de schroef halen. Liggen is liggen. En het is al acht uur in de avond. Tijd voor een "zomerse" avondborrel.
De vraag van vanavond: morgen door of niet? Ik hoop dat de weerberichten ons toelaten hier een dag te blijven. Oftewel, dat de voorspelling voor overmorgen goed blijft om te varen. Want dat is telkens de wisselvalligheid: kun je je een havendag veroorloven, zonder daarna alsnog gedwongen 2 dagen verwaaid te moeten blijven liggen.
De wind blijft in de zuid hoek zitten, maar gelukkig morgen te veel en de dag daarna minder. Een ochtend uitslapen terwijl de buien overdrijven en daarna zon, mét harde zuidenwind. Wij slapen niet zoveel uit :); weerroutering en duiken naar een lijn.

Het fort op de heuvel, omringd door de rotsen en de houten huizen in de straatjes met kinderkoppen geven het mini-eiland een bijzonder fijn karakter. Bij de haven om de hoek ligt een natuurlijk zwembad. We proberen ons hardlooprondje van 40 minuten te maken, maar dat valt nog niet mee. We lopen de paar straten en wandelpaadjes met behoorlijke stijging en daling drie keer in gevarieerde volgorde. We kriskrassen over de boulevard. Ook wel lachwekkend. 

Het geeft direct weer hoe klein de gemeenschap is, met een relatief grote school en kerk. De kinderen voetballen op het veld met goals onder de hoge muren binnen het fort.

We komen iedereen tegen in de winkels met nautische kleding met hoge kortingen, maar merken die ook met korting nog steeds aan de prijs zijn. Wat veel gekocht is, is de vlotte halflange regenjas. Merk ben ik even kwijt. Maar Scandinavisch. 
En zuidwesters.

70 mijl naar Anholt staat op het vaarprogramma. Pal zuid. Eerste 15 mijl gaan we de smalle scheren volgen, naar Göteborg. Precies in de goede richting, met nog een stevige zuidwestenwind op zee. Het eerste stuk is echt heel smalletjes. 

Dichterbij de stad zie je meer bebouwde eilanden, en 3 grote veerboten voor forenzenverkeer. De deining neemt toe als we de beschutting verlaten. Het is net/net niet bezeild in rechte streep naar Anholt. De zon schijnt; het zeilt fantastisch. De wind is nu WZW en zou in de loop van de dag naar West gaan ruimen. Hoe mooi wil je het hebben? Helaas heeft de wind niet naar haar eigen voorspelling gekeken. En ruimde pas laat, te laat. Maar desalniettemin een schitterende zeildag. Paul jubelde "dit is er één voor m'n top 5 lijstje". Hoog aan de wind; paar slagen; zon; mooie deining; slechts 1 knoop stroom tegen. Ik zit een tijdlang te genieten op het voordek, tegen de opbouw; muziek in de oren.

's Avonds borrelen in de kuip. Jules en Sivy gaan met handdoeken, gitaar, warme chocomel, truien, met een bende jeugd naar t strand naast de haven. Laat op de avond krijg ik een sms binnen dat ze liggen te kijken naar vele vallende sterren. Op een nagenoeg onbewoond eiland.

We hebben deze reis nog niet heel veel gemotord op zee; veel gezeild. Vandaag kunnen we die "schade" inhalen. Van het ene Deense eiland Anholt naar het volgende, Samsö, wordt het een motordag op gladde zee. Muziek luisteren, boeken lezen, blog bijwerken, en de fameuze pindarotsen maken. Paul gaat alvast culinair los, voor de Potluck die we een dezer dagen willen organiseren zodra het weer en locatie het toelaten.

Ballen op Samsö heeft een vriendelijke haven, met vele picknicktafels, waar dankbaar gebruik van wordt gemaakt door BBQ-ende zeelieden.

Om 00.00 uur is Katlijn jarig: sweet 16!! Floris, Tessa, Jules, Sivy en wat ouder volk luiden het nieuwe jaar in. En halen oude koeien uit de Croisière Bretonne 2012-sloot op.

woensdag 16 augustus 2017

Op Kielerkanaal - 16 augustus

De afgelopen week waren de dagen gevuld met zeilen en weerroutering. 
Dus even geen tijd voor plaatsen van mooie foto's en tekst.
Op dit moment varen we op het Kielerkanaal en zeilen vannacht door naar de Duitse Wadden. Morgen gaat de wind uit ZZW in de middag toenemen bij ons eigenlijke richtpunt Vlieland/Nederlandse Wadden. Borkum is morgenochtendvroeg al aan te lopen. De weersvooruitzichten wijzigen iedere 12 uur net zodanig dat het moeilijk plannen is. Het blijft kijken en beslissing eventueel bijstellen tot de laatste gribfile. 
Met name de dagen na vrijdag tonen een gevarieerd beeld: gisteravond leek t prima om zaterdagmiddag weer door te gaan, nu lijkt de verbetering er later of te kort te komen. T is wat t is. Nu varen we in de zon onder invloed van een hogedrukgebied.


De Zweedse scheren avonturen houden jullie even tegoed.

Funny moment, op Anholt in de ijswinkel op de haven.
Quint: "A milkshake, please."
De knul van de ijszaak:
"You better not order a milkshake because I don't know how to make it." 
Doe dan maar een ijsje.
"Cup or cone for your icecream?" 
"Cone, please."
"Ok, but is it ok if I put it in a cup and put a cone on top of it? Because I don't know how to put it in a cone."
"Ok", zegt Quint. 

vrijdag 11 augustus 2017

De kop van Skagerrak omvaren

Tvedestrand - Risør 2 - 3 aug

Met wind in de rug en verse broodjes uit Tvedestrand zeilen we tussen de scheren en op open zee naar Risør, bekend van het Wooden Boat Festival.


Gisteren was het Jules' zeildag; vandaag die van Sivy.  


Het festival bezet de hele haven. Voor ons is een steiger vrijgehouden aan de noordkant van het dichtbijgelegen eilandje Finnøya. 
Achteruit varen naar de steiger en ondertusssen een lijntje vanaf de boeg door het oog van een boeitje prikken. Kees en Maurits assisteren met de dinghy van de Blue Moon. 

Havenmeester Einar scheurt tussen de nieuwkomers voor aanwijzingen. Hij spreekt een paar woordjes Nederlands, geleerd van z'n opa uit Gouda. De stroopwafels neemt hij met een kreet van blije herinnering in ontvangst. Goudse kaas en hagelslag hadden we ook kwijt gekund, maar helaas niet meer voorradig. 
Traditiegetrouw een bui bij aankomst. Kort daarop schijnt de zon en  is de lucht blauw.
Geen vuiltje aan de lucht, lijkt het. Ach helaas, Perugia geeft gas voor de laatste 100 meter naar de kant, remt af en heeft geen voortstuwing meer; 
Kees zet de dinghy er tegen aan en zijn 20 pk's doen de rest.
Pauls surfpak komt voor t eerst deze trip te voorschijn en na de onderwaterinspectie komt de diagnose: schroef verloren.

Onze Einar wordt weer geraadpleegd en de volgende dag kan de Perugia in Risør in de kraan. De kracht van een groep: de Gypsea en de Phoenix hebben beide een reserveschroef in de aanbieding. 1 gaat er zeker passen! 
Terug naar het moment van zon, zwemmen, genieten van het groene eiland en de Noorse rotsenomgeving. 

Op de niet-in-openbare-ruimte gelegen steiger van dit privé-eiland mag geborreld worden. Hilde geeft een Cava-rondje voor haar 50e verjaardag en we zetten de gezelligheid voort bij de BBQ's, met een "bescheiden" dansje ter afsluiting.
Dit hebben we weer te pakken. We weten dat het morgen gaat regenen....

Die ochtend start voor ons met een triest bericht. We ontvangen al vroeg om kwart over 8 een sms van Hanno dat Hans Papenburg, hoofdredacteur van het blad Motorboot, die nacht is overleden. Zeer plotseling!! Kort erop komen meer appjes binnen. Hij was pas 56 jaar. Deze week blijkt longkanker geconstateerd te zijn, in een laatste stadium. We zijn uit het veld geslagen. Al ruim 7 jaar draaien we met hem het project Proeven aan Zee. En hebben veel leuke uren doorgebracht met de vrolijke, markante, saxofoonspelende Hans. We zullen hem missen.

's Middags gaan we, net voor de regen met  bakken uit de hemel komt, in onze bijboot Gizmo naar de overkant om Risør te bezoeken.
We houden het absoluut niet droog!
De wind is gedraaid naar de oosthoek en toegenomen. Pas in de avond nemen de golfjes aan onze kant van de steiger af en keert de rust toe als de wind weer vanaf het eiland komt.

We zitten dan al een aantal uur te stoeien met weerberichten, weerkaarten en gribfiles. Het routeschema ernaast.
De oversteek van Risør naar Fjällbacka, Zweden, over het Skagerrak kan waarschijnlijk niet doorgaan. Van een mooi lopend windje aan de Noorse kant naar een ZW 6 bft, vlagen 7 bft, golfhoogte 2-2,5 m (mogelijk 3 m), aan de Zweedse kant, lager wal. En daarbij buien, mogelijk met onweer. 
Die avond wordt een iets gunstiger beeld afgegeven, dus de beslissing stellen we uit tot de vroege ochtenduren. 

Risør - Fjällbacka met een omweg, vrijdag 4 aug - maandag 7 augustus.
We staan 2,5 uur voor de palavertijd op, om ruim tijd te hebben alles door te lopen, plus plan B. Alles is terug verslechterd; net over de randjes van al onze grenzen qua uitgangspunten voor een GO naar Zweden. De komende dagen blijft die harde ZW-wind doorstaan, met mogelijk een windgaatje morgenochtend in de kop van Skagerrak/Oslofjord. Te kort voor een directe oversteek van 65 mijl, maar genoeg voor 35 mijl. We besluiten de kop van het Skagerrak te ronden via Stavern, Noorwegen, en dan naar Strömstad, Zweden. 2 Dagen "omvaren". De 2,5 uur zijn snel om. Nieuw plan, nieuwe waypoints, nieuwe havens.

Met de zon en windstilte vertrekken we bij Finnøya naar de Noord. We kunnen dan op tijd binnen zijn voor de ZW-wind doorzet langs de kust naar een dikke 6 bft.

Pau Hana sluit aan vanuit Arendal die avond en beaamt de rollende golven en wind. Maar  het was te doen, zeker gezien de lengte en gewicht van hun Najad.


Stavern zat niet in onze oorspronkelijke route, dus we bestoken de havenmeester tijdens het varen met telefoontjes om onze komst te bespreken. Niet helemaal onze stijl, maar nood breekt wet. 
Kristine, de havenmeester, is wel wat gewend met de 2-jaarlijkse ontvangst van de CAM-race Lauwersoog - Larvik, dus ze heeft de nodige plaatsen ontruimd tegen de tijd dat we arriveren. Strömstad aan Zweedse kant is ook verwittigd.
Het windgaatje van variabele winden in de kern van het lagedrukgebied in de kop van het Skagerrak houdt gestand en we gaan vroeg (echt vroeg, 0500 uur) weer door. Het is hier om kwart over 4 al licht, dus dat scheelt enorm. 

De kinderen spelen het kaartspel Weerwolven op de steiger terwijl het rond half elf in de avond begint te schemeren. 
Zij hebben in iedere haven een gevuld programma, afhankelijk van het weer dvd kijken, zwemmen, voetballen, rondlopen en chillen op de rotsen. In Stavern wordt de hoge springtoren op de rotsen met plank over het water uitgeprobeerd.

Sigrid van de Zeester wordt 50, dus zij heeft een extra lange feestdag!
Vóór de zuidwestenwind weer opsteekt varen we tussen de Zweedse  rotsen. We hebben een mooie tocht. Het is zaterdag en super druk in de haven met Noorse motorboten.
Blijkt een wekelijks weekendtafereel te zijn: pallets bier naar je boot sjouwen, met teveel bemanning in de kuip bier drinken tot je erbij neervalt. De prijzen zijn hier een derde van de Noorse. En hier mag je op straat wel een blikje alcohol in de hand houden.
Hoe meer je mensen iets verbiedt, hoe groter de aantrekkingskracht van het verboden goed. De bemanning past nagenoeg geheel in dezelfde leeftijdsklasse van midden-eind 20, met lichte tot zware mate van overgewicht, gebruind, getatoëerd en luidruchtig. 
Zondagochtend is het een uittocht van motorboten, ondanks de fikse wind.
Deze zonnige dag zijn wij degenen die luidruchtig zijn: we zitten met z'n allen in de Sportsbar Kontoret naar 5 breedbeeld tv-schermen te kijken naar de EK-finale van het vrouwenvoetbal Nederland-Denemarken. 4-2!! En een topwedstrijd qua spel.

De havenmeester neemt de universele weerkennis met ons door aan de hand van het houten bordje. 

Strömstad heeft een groot assortiment klassieke wagens rondrijden. Bij een haventje staat een klassieke brandweerwagen geparkeerd.


En met nog steeds een ZW 6 bft, maar afnemend in de middag kiezen wij voor de volgende etappe de route tussen de scheren door. 
Op naar Fjällbacka. 








dinsdag 8 augustus 2017

Lillesand - Tvedestrand 31 juli - 1 aug

De 2e dag in Lillesand start zonnig, met een hardlooprun samen met Sébastien en Elise langs weer een mooie oever. Het zomers beeld van Scandinavië wordt compleet als we een houten schommel hoog aan een boom langs het water voorbij rennen. Even verderop zijn de eerste vroege zwemmers bij de rotsen het water ingegaan.

Vijf dinghies, waarvan 1 op sleep ivm falende bbm, gaan op expeditie naar eiland Skauerøya, een hele mijl om de bocht van Lillesand. 

We wandelen door het bos naar een kleine baai waar, beschut voor de wind, verscheidene boten in de zon afgemeerd liggen. We klauteren verder en gaan verspreid over de rotsen zitten genieten van het uitzicht. 
De vervolgroute is iets minder duidelijk aangegeven en we missen ergens een blauwe stip en/of geel-zwart lint. Klimgeiten gaan vooruit en de kudde kan even later volgen. 


We komen terug bij de dinghies en ik zie de bijgewerkte rode letters van Gizmo liggen. Net voor vertrek in Nederland hebben we 2 vaatjes Aspen benzine gekocht voor de bbm. Hightech benzine, vaak gebruikt voor grasmaaiers. De bbm loopt er inderdaad beter op. En t grote voordeel is dat het tankje van de bbm niet leeggedraaid hoeft te worden voor de winterstalling. 

Vanuit Lillesand varen we naar Tvedestrand, deels tussen de rotsen, deels over zee. De wind is zuidwest en zet goed door. We vlinderen naar Arendal. En maken de detour dwars door de stad.

We zijn halverwege als Pau Hana oproept: "Paul, ik zie water binnenkomen via de gland bij de schroefas van de stuurboordmotor. Ik kan deze niet inknijpen. In ergste geval betekent dit boot uit het water." Na wat heen en weer gepraat, gaat Paul bellen met Einar, ons contact bij de haven van Risør. Mogelijk dat daar een kraan is die de Pau Hana morgen eruit kan halen. Met de lekkage tijdelijk gedicht met 2 rollen vulkaniserende tape.
Op een half uur tijd wordt er veel heen en weer gebeld door Einar naar een aantal werven in Risør en Arendal, naar Paul en Paul weer naar Bart. Lang verhaal kort: Pau Hana blijft in Arendal en kan er de volgende ochtend vroeg uit. Dezelfde avond worden reserveonderdelen opgehaald in Kristiansand. Super service door de werf.

Wij varen de Oksefjord in en het begint te regenen. Traditie tijdens deze tocht: aanleggen moet in zeilpak. 
Het kleine dorp Tvedestrand ligt tegen de bergheuvel gebouwd, in het verste puntje van de fjord. Witte houten huizen omringen de haven. 

Niet veel later staat Hans bij onze boot: een Noor die 43 jaar in Nederland heeft gewoond, getrouwd met een Nederlandse. Na pensionering in Tvedestrand verzeild geraakt, alweer 8 jaar geleden. Hij is voorzitter van de lokale (kleine) watersportvereniging en was opgepiept door de havenmeester ivm de Nederlandse invasie. Uiteindelijk resulteert het gesprek in de kuip in een interview met prominente foto voor de lokale krant, die Bart een dag later bij de werf in Arendal ziet liggen.
Tvedestrand is eigenlijk te lieflijk om maar 1 nachtje te blijven liggen, maar ja, hier is het echt kiezen uit mooi, mooier, mooist.
We zien een zonnige dag op het programma staan, en ligplaatsen in Risør bij een eiland, dus eindelijk kan de groepsborrel en BBQ georganiseerd worden. De Kiwi-supermarkt in Tvedestrand heeft een mega-verkoop van wegwerpbbq's vanavond, evenals hamburgers!